Kveik Gist – Alles wat je moet weten!

Bierbrouwers zijn continu bezig met het ontwikkelen van hun brouwtechnieken en recepten en zijn voortdurend op zoek naar nieuwe manieren om unieke bieren te creëren. Eén van die ontwikkelingen is het gebruik van ‘kveik’, een gist dat afkomstig is uit Noorwegen. Het zorgt voor een snel brouwproces, is bestand tegen hoge temperaturen en heeft verschillende soorten en smaakprofielen, waardoor je er smaakvolle bieren mee kunt brouwen. Een ‘supergist’ dus.

Wat is kveik

Kveik is een traditionele Noorse giststam, die in Noorwegen al generaties lang wordt gebruikt voor het brouwen van bier. Het woord betekent letterlijk ‘gist’. De giststam vindt haar oorsprong op Noorse boerderijen, waar het door de jaren heen werd doorgegeven, waardoor er uiteindelijke meerdere kveik-soorten ontstaan zijn. Kveik wordt ook wel een ‘supergist’ of ‘krachtpatser’ genoemd. Het biedt namelijk veel voordelen bij het brouwen van bier. Kveik kun je eigenlijk voor elke bierstijl inzetten, maar let altijd op het smaakprofiel van de kveik-soort! Vaak kom je met Kveik uit op bierstijlen als Pale Ale, IPA en Saison. Er zijn tegenwoordig steeds meer kveik-gistsoorten goed verkrijgbaar.

Voor- en nadelen van kveik

Wat kveik vooral zo speciaal maakt, is dat het gebruikt kan worden bij hoge temperaturen. Het kan namelijk fermenteren tot soms zelfs 40°C. Ideaal dus voor hete zomers. Door deze hittebestendigheid kun je meer experimenteren dan met gisten, die tot lagere temperatuur werken. Het nadeel van de hoge hittebestendigheid is dat het moeilijker kan zijn om eventuele contaminaties te detecteren. Kveik-gist heeft bovendien een snelle fermentatie en kan binnen twee dagen vergist zijn. Hierdoor kan de productiesnelheid veel hoger zijn dan bij het gebruik van andere gisten. Het kan wel zijn dat de hergisting wat moeizaam op gang komt. Het feit dat er veel verschillende varianten zijn, is ook een voordeel: je kunt er ontzettend veel mee variëren en experimenteren. De smaakconsistentie is bij kveik-gist wel een risico, waardoor verschillende batches kunnen verschillen in smaak. Tenslotte is het ook een gist dat niet veel ‘onderhoud’ nodig heeft en minder gevoelig is voor temperatuurschommelingen en pH-niveaus. Daardoor is het ook goed te gebruiken door brouwers, die over minder geavanceerde apparatuur beschikken.

Soorten kveik en smaakomschrijvingen

Een (tropisch) fruitig aroma is typerend voor alle kveik-soorten. Verder hebben de verschillende soorten elk een uniek smaakprofiel. In deze blog beschrijven we er drie. De Voss stam is bijvoorbeeld vrij neutraal en wordt verder vaak geassocieerd met fruitige en citrusachtige smaken. Het fermenteert tussen de 18°C en 41°C. Hoe hoger de temperatuur, hoe sterker het citrus karakter van het bier zal zijn. De Hornindal stam is bekend vanwege zijn complexe smaken en aroma’s. Het kan een mix van fruitige, kruidige en zelfs karamelachtige tonen geven. Deze stam fermenteert goed bij temperaturen boven de 32°C. De Ebbegarden stam staat bekend om zijn citrusachtige en bloemige aroma’s. Deze giststam fermenteert tussen 18°C en 38°C, waarbij geldt dat hoe hoger de temperatuur is hoe sneller de gisting gaat en hoe intenser het tropisch aroma is.

Brouw zelf bier!