Waarschijnlijk heb je wel eens van een mouterij gehoord. Voor de amateur brouwers is dit natuurlijk een bekend begrip. Mout is super belangrijk tijdens het brouwproces. Een graan of gerstkorrel is geen mout voor het eerst langs een mouterij is gegaan. De kans is klein dat je weet wat een mouterij precies doet, je bent namelijk niet voor niets bij dit artikel terecht gekomen. Om je een zo volledig mogelijk beeld te geven hebben we hieronder alles op een rijtje gezet wat je hierover moet weten. Lees dus snel verder om te zien wat een mouterij eigenlijk doet!
Maak kennis met het mouten in de mouterij
Om te zien wat een mouterij doet is het natuurlijk wel zo handig dat je weet wat het mouten zelf eigenlijk betekent. Mouten is het proces van het weken, ontkiemen en drogen van graan om het om te zetten in mout. De mout wordt voornamelijk gebruikt voor het brouwen van bier en whisky, maar kan ook worden gebruikt om moutazijn of moutextract te maken. Voor het mouten worden verschillende granen gebruikt. De meest voorkomende zijn gerst, tarwe en rogge. Er zijn verschillende soorten apparatuur die gebruikt kunnen worden om de mout te produceren. Een traditionele vloer moutapparaat ontkiemt de granen in een dunne laag op een vaste vloer. Het graan wordt vervolgens met de hand geharkt en gedraaid om de granen los en luchtig te houden. In een modern mouthuis is het proces meer geautomatiseerd en wordt het graan ontkiemd op een vloer die is gegroefd om lucht door de laag met granen te persen.
Het verwerken van het graan in de mouterij
Het graan wordt in de mouterij ontvangen van de boer. Het wordt van het veld gehaald en gereinigd en indien nodig gedroogd om ervoor te zorgen dat het graan in de beste conditie blijft om goede mout te produceren. Op dit drogen komen we zo nog even terug. De gerst wordt getest om te controleren of hij geschikt is voor het mouten en om te voorkomen dat dode of ongeschikte gerst in het proces terechtkomt. Dit is natuurlijk logisch, voor het brouwen van het bier moet je namelijk over goede mout beschikken. Wanneer het mout is goedgekeurd wordt het verpakt en weer doorverkocht. Vervolgens krijg jij als brouwer het binnen om te gebruiken.
Het drogen van het graan in de mouterij
Gerst die in de mouterij binnenkomt met een vochtgehalte van meer dan 13% moet worden gedroogd voordat het veilig kan worden opgeslagen. Het vocht wordt verwijderd door verwarmde lucht (tot 50 °C) door het graan te laten circuleren en kan worden uitgevoerd met behulp van speciale graandrogers of als een batch-proces met behulp van een oven. Hoge temperaturen zullen de gerstembryo’s beschadigen, dit zorgt ervoor dat het graan niet zomaar zal ontkiemen. De droge gerst kan veilig worden opgeslagen voor een periode 18 maanden zonder dat het gaat schimmelen.
Wat zijn bekende mouterijen?
Nederland en België zijn niet onervaren als het gaat om graan bewerken tot mout. Er zijn gespecialiseerde bedrijven die jaren lang ervaring hebben met het mouten van graan. Het zal je dan ook niet verbazen dat “we” er steeds beter beter in worden. We kunnen tegenwoordig een stuk meer rendement uit de graankorrel halen dan 10 of 20 jaar geleden. Ik heb zelf een zeer interessante lezing van Jos Haeck (mouterij The Swaen) mogen bijwonen waarin Jos inging op de graankorrel en wat je er allemaal uit kan halen. Lees het hier na als je interesse hebt.
Zoals ik al aangaf zijn het meestal gespecialiseerde bedrijven die het mouten in de mouterij doen en de gemoute graan verkopen aan brouwerijen. In Nederland is daar één uitzondering op, namelijk Bavaria. Bavaria heeft een eigen mouterij waarin zij hun graan bewerken tot een product om bier van te brouwen. Erg uniek dus. Hieronder een overzicht van de 5 bekendste mouterijen en grote kans dat jouw bierbrouw pakket van Brouwpunt een graansoort van een van deze mouterijen bevat:
- The Swaen
- Weyermann
- Viking Malt
- Brewfirm
- Dingemans
Zelf mout schroten
Uiteindelijk moet je de mout ook gaan schroten om het te kunnen gebruiken om bier mee te brouwen. Bij Brouwpunt komt de mout geschroot bij jou aan. Maar wil je liever zelf schroten?
Ons assortiment