Alles over Speciaalbier – Dit maakt bier Speciaal

Iedereen drinkt natuurlijk wel eens graag een bier, maar als je eens wat anders wilt is speciaalbier een goede optie. Er zijn talloze verschillende bierstijlen waardoor er veel te ontdekken valt. Nog niet bekend met speciaalbier? Maak er dan zeker kennis mee, want het is echt de moeite waard. In dit artikel kom je alles te weten over speciaalbier en waarom het nou zo speciaal is. 

Het ontstaan van speciaalbier

In het begin van de jaren tachtig werden de eerste speciaalbieren op de markt gebracht. Er was steeds meer vraag naar diversiteit in bier. Zowel de grotere brouwerijen als producenten die wat kleiner waren startte met het brouwen van speciaalbieren. Dit werd niet alleen gedaan om men kennis te laten maken met verschillende smaken, maar het plan was ook om de pils proberen van de troon te stoten. Zeker in die tijd was de zojuist genoemde bierstijl razend populair. 

Speciaalbieren kende direct een groot succes want het werd veel verkocht en daarnaast gingen ook steeds meer horecagelegenheden dit soort bier inkopen. Natuurlijk is de pils vandaag de dag nog steeds de meest verkochte bierstijl, maar het is wel fijn dat je zo nu en dan en momentje voor jezelf hebt en kunt genieten van een speciaalbier. 

Wat is speciaalbier?

Speciaalbier is een verzamelnaam voor bieren die zich onderscheiden van de standaard pilseners door hun bijzondere smaak, aroma, kleur en/of productiemethode. In tegenstelling tot pilseners, die meestal een lichte en frisse smaak hebben, worden speciaalbieren gekenmerkt door een brede variëteit aan smaken en stijlen.

Het verschil tussen pils en speciaalbier

Veel mensen halen pils en bier door elkaar. Wie denkt dat het hetzelfde is, heeft het fout. Pils is altijd bier, maar bier is niet altijd pils. Maar wat is nu precies het verschil tussen pils en speciaalbier? 

Pils is een ondergistende bierstijl en speciaalbier is meestal van bovengisting. Speciaalbieren worden vergist met temperaturen tussen de 15 en 25 graden terwijl de pils met een stuk lagere temperaturen wordt gemaakt. In de meeste gevallen is dat tussen de 4 en 12 graden. Speciaalbier wordt ook vaak geassocieert met unieke smaakcombinatie door de toevoeging van kruiden en specerijen.

Verschil in speciaalbier tussen landen 

Vrijwel overal in de wereld zijn er brouwerijen die speciaalbieren brouwen. Iedereen land heeft wel zijn eigen geschiedenis en cultuur. Laten we eens naar een paar landen kijken.

België

In België bijvoorbeeld is bier brouwen een echte kunst. Belgische bieren zijn vaak sterk en hebben complexe smaken en aroma’s. Brouwerijen in België zijn bekend om hun rijke brouwtraditie en produceren veel verschillende bierstijlen, waaronder Dubbel, Tripel, Saison en Lambiek.

Duitsland

In Duitsland is bierbrouwen een serieuze aangelegenheid. De Duitse biercultuur heeft een lange geschiedenis en is gebaseerd op het Reinheitsgebot, een wet die de ingrediënten die in bier gebruikt mogen worden beperkt tot water, gerst, hop en gist. Deze focus op kwaliteit en vakmanschap heeft geleid tot een grote variatie aan bieren van hoge kwaliteit, waaronder Pilsner, Weissbier en Bock.

Verenigd Koninkrijk

In het Verenigd Koninkrijk is bierbrouwen ook diep geworteld in de cultuur. Britse bieren zijn vaak donker en hebben een rijke, volle smaak. Er zijn veel verschillende bierstijlen in het Verenigd Koninkrijk, waaronder Ales, Stouts en Porters.

Verenigde Staten

In de Verenigde Staten is de biercultuur in de afgelopen decennia enorm gegroeid. Veel ambachtelijke brouwerijen experimenteren met verschillende stijlen en ingrediënten en hebben geleid tot een explosie van creativiteit in de bierwereld. Amerikaanse bieren zijn vaak experimenteler dan traditionele Europese bieren en gebruiken vaak onconventionele ingrediënten en smaken.

Soorten speciaalbier

Wanneer je gaat kijken naar speciaalbieren zul je er al snel achter komen dat er talloze bierstijlen zijn. Noem een smaak, kleur, alcoholpercentage en de kan is groot dat je deze terug zult vinden in een speciaalbier. Er is dus altijd voor iedereen wel een geschikt bier te vinden. We kunnen natuurlijk niet alle soorten met je doornemen maar nemen de populairste stijlen met je door in het overstaande overzicht. 

Tripel

Een tripel is een bierstijl die oorspronkelijk afkomstig is uit België. Het is een bovengistend bier met een licht tot medium blonde kleur en een alcoholpercentage van rond de 8-10%.

Tripels hebben meestal een complexe smaak en aroma, met een licht moutig karakter en een lichte kruidigheid. Het bier heeft vaak een hoge koolzuurgraad en een droge afdronk. Door het relatief hoge alcoholpercentage kan een tripel een lichte verwarming van de keel geven.

Blond bier

Een blond bier is een bierstijl die zich kenmerkt door zijn lichte tot goudgele kleur en een gemiddeld alcoholpercentage van 6 tot 7%. Het is een bovengistend bier dat in de meeste gevallen een frisse en fruitige smaak heeft.

De smaak van een blond bier kan variëren van zoet tot bitter, afhankelijk van de gebruikte mouten en hoppen en de brouwtechniek. Over het algemeen hebben blond bieren een licht moutige smaak met fruitige tonen. Sommige varianten kunnen ook een licht kruidig karakter hebben, bijvoorbeeld door het gebruik van koriander of sinaasappelschil.

IPA

Een IPA, oftewel India Pale Ale, is een bierstijl die zich kenmerkt door zijn hoge hopgehalte en uitgesproken bitterheid. Het is een bovengistend bier met een relatief hoog alcoholpercentage, meestal tussen 6 en 7,5%.

Het hoge hopgehalte van IPA’s zorgt voor een karakteristieke bittere smaak, die soms gepaard gaat met fruitige en bloemige aroma’s. De hop wordt vaak op verschillende momenten tijdens het brouwproces toegevoegd, waardoor de smaak en het aroma van het bier complexer en dieper wordt. Daarnaast kan er ook gebruik worden gemaakt van verschillende soorten hop, die elk hun eigen smaak en aroma bijdragen aan het bier.

Speciaalbier en foodpairing

Speciaalbier en foodpairing gaan hand in hand. Omdat speciaalbieren vaak complexe smaken en aroma’s hebben, kunnen ze de smaak van het voedsel dat je erbij eet complementeren of versterken. Door het juiste bier te kiezen bij een gerecht, kun je de smaakbeleving aanzienlijk verbeteren.

Een veel voorkomende vuistregel bij foodpairing is om bier te kiezen dat dezelfde smaakprofielen heeft als het gerecht. Bijvoorbeeld, als je een pittig gerecht hebt, kan een IPA met zijn bitterheid de pittigheid van het gerecht in balans brengen. Als je een zoet dessert hebt, kan een donker bier met een rijke, moutige smaak zoals een Stout of Porter, de zoetheid van het dessert complementeren.

Maar het is ook mogelijk om bier en eten te contrasteren, waarbij de smaken van het gerecht en het bier elkaar aanvullen. Een licht, fruitig bier kan bijvoorbeeld een goede match zijn bij een vettig of zwaar gerecht, omdat het de smaak verfrist en schoonmaakt.

In welk glas schenk je speciaalbier

Er zijn niet alleen een heleboel verschillende biersoorten, maar ook bierglazen. Je kunt dan bijvoorbeeld denken aan de tulpglas, een vaasje, een weizen glas maar ook een pull en een bokaal. Het is er niet zomaar, want de vorm van het glas heeft daadwerkelijk een functie. Het zorgt ervoor dat de aroma’s en smaken beter naar voren komen waardoor je optimaal van je speciaalbier kunt genieten. Het is afhankelijk van de variant speciaalbier dat je wilt gaan drinken, welk glas je nodig hebt. Er wordt vaak gebruik gemaakt van het tulpglas om speciaalbieren in te serveren. 

Meer informatie over speciaalbier drinken uit een glas lees je hier:

Zelf een bierglas graveren- Design je eigen bierglas!